بررسی تطبیقی دیدگاه اسلام و غرب در مورد مشارکت زنان در فعالیت¬های اقتصادی
محورهای موضوعی : پژوهش تطبیقی در مورد زن و خانواده
1 - استادیار دفتر گسترش آموزش عالی، معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران
کلید واژه: مشارکت اقتصادی, اشتغال, فمنیست, اسلام, زنان.,
چکیده مقاله :
زنان نیمی از جمعیت هر کشور را تشکیل می دهند. از این رو، فعالیت اقتصادی ایشان به عنوان نیمی از نیروی کار جامعه در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی بسیار مؤثر می باشد. جوامع مختلف دیدگاه های متفاوتی را در مورد نحوه مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی دارند. در دیدگاه غرب، زنان باید بدون هیچ قید و شرطی وارد بازار کار شوند و به فعالیت اقتصادی بپردازند. نقش شغلی آنان در درجه اول اولویت قرار دارد و از نقش مادری و همسری ایشان مهم تر است. لیکن در اسلام، ضمن تأکید بر امکان مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی، بر نقش ایشان در خانواده به عنوان مادر و همسر تأکید شده است. اسلام اشتغال زنان را تحت شرایط خاصی قبول نموده است. در این پژوهش تلاش شده است این دو دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه گردد. سپس پیامدها و نتایج این دیدگاه ها در وضعیت کنونی زندگی زنان مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده ازداده های کتابخانه ای تدوین شده است.
Women make up half of the world’s population. Therefore, their economic activities, as half of the community workforce, are very effective in achieving economic growth and development. Different societies have different views about the extent of women’s participation in economic activities. In the west view, Women enter the labor market without any restriction and engage the economic activities. Their job role is primarily in priority and important than the role of their mother and wife. But in Islam views, while emphasizing woman’s participation in economic activities, their roles as mother and wife are emphasized. Islam accepts woman’s employment under certain conditions. In this research, an attempt has been made to examine these two perspectives and compare them with each other. Then, the consequences and results of these views on the current situation of women in these societies are examined. This article has been prepared by descriptive and analytical methods, using library information.
1- آزاده، آ.، و مشتاقیان، م. (1395). موانع مشارکت زنان در فرآیند توسعه اجتماعی. فصلنامه توسعه اجتماعی ایران، 7(1)، 31-55.
2- آذربایجانی، م.، (1388). عدالت جنسیتی و اشتغال زنان. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان(کتاب زنان)، 12(46)، 81-116.
3- احمدی، م.، و سیدی جربندی، ر. (۱۳۹۰). مشارکت اجتماعی زنان از دیدگاه کتاب، سنت و فقه اسلامی. فصلنامه زن و جامعه، 2(1)، 141-159.
4- العبدالخانی، س.، و بحرینی، ج. (1394). جایگاه اشتغال زنان از نظر اسلام. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 2(5)، 119-137.
5- اميني م.، حسينيان، س.، اميني، ی. (1392). بررسي ورود زنان به عرصه اشتغال و تأثير آن بر ميزان قدرت آنها در تصميم-گيري¬هاي درون خانواده. فصلنامه زن و جامعه، 4(13)، 1-28.
6- باقری، ش. (۱۳۹۰). ارزش افزوده کار خانه داری زنان و عوامل موثر بر آن. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، 34(1)، 89-110.
7- بهزادپور، س. (1378). زنان در توسعه مفاهیم اسلامی. چاپ اول. انتشارات خرداد.
8- بی¬ریا، س. (1399). بررسی دیدگاه اسلام در مورد عملکرد اقتصادی زنان و نقش آنان در توسعه اقتصادی. فصلنامه پژوهش¬های بین¬رشته¬ای زنان، 2(3).
9- راودار، ا. (1379). تحلیلی بر نقش زن در توسعه با تأکید بر اشتغال. نامه علوم اجتماعی، 15، 3-27.
10- زیبایی¬نژاد، م. (1382). فمنیسم و دانش فمنیستی. ترجمه مجموعه مقالات، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
11- پناهی، ع. (1393). جنسیت، اشتغال و بایدها و نبایدها. فصلنامه تربیت اسلامی، 46-27.
12- چراغی کوتایی، ا. (1389). خانواده، اسلام و فمنیسم. قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی
13- سفیری، خ. (۱۳۷۷). جامعه شناسی اشتغال زنان. چاپ دهم. انتشارات تبیان، تهران، ایران
14- شادی طلب، ژ.، و حجتی کرمانی، ف. (1394). فقر و سرمایه اجتماعی در جامعه روستایی. فصلنامه رفاه اجتماعی، 7(28)، 35-56.
15- صابری خوش اخلاق، ز. (1391). مقایسه تطبیقی دو رویکرد مکتب اسلام و فمنیسم به تأمین امنیت اقتصادی زنان. اندیشه¬های راهبردی زن و خانواده.
16- کاشانی، ز. (1390). مبانی دینی عدالت جنسیتی و اشتغال زنان. مجله تحقیقات زنان (مجله مطالعات زنان)، 5(2)، 138-159.
17- کهریزی، م.، و مرادی، ع. (1394). چالش¬های اخلاقی اشتغال زنان برای خانواده. پژوهش نامه اخلاق، 8(28)، 23-40
18- عاطفی، ق.، و زارعی، پ. (1386). بررسی اشتغال زنان از دیدگاه اسلام و غرب. مجموعه مقالات همایش منطقه¬ای زن در نظام حقوقی اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا.
19- عطارزاده، م. (1387). بررسی تطبیقی مفهوم زن در اسلام و غرب. مطالعات راهبردی زنان(کتاب زنان)، 11(42)، 41-78.
20- علیزاده، م. (1389). نقش اشتغال زنان در توسعه. فصلنامه زن و فرهنگ، 2(5)، 49-89.
21- عیوضی، م.، و کریمی، غ. (1390). مشارکت اجتماعی زنان، رویکرد اسلامی. فصلنامه دانش سیاسی، 7(2)، 133-166
22- غفاری، غ.، و یوسفی، ن. (1397). فرصت¬های نابرابر و مشارکت اقتصادی زنان. مجله جامعه¬شناسی ایران. 19(2)، 67-98..
23- فرجی، ی. (1398). تئوری اقتصاد خرد. چاپ چهاردهم. شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
24- محمدی، م. (۱۳۸۵). اشتغال زنان و نقش آن در توسعه. مجله دانش پژوهان، ۹
25- مطهری، م. (۱۳۷۵). نظام حقوق زن در اسلام. چاپ نوزدهم. انتشارات صدرا.
26- مکارم شیرازی، ن.، و جمعی از نویسندگان. (1363). تفسیر نمونه. چاپ سی و دوم. دارالکتب الاسلامیه.
27- ملاوردی، ش،. (1379). جنبش اجتماعی زنان، روزنامه ایران.
28- ملكزاده، ف. (1392). تأثير جنسيت بر اشتغال زنان. چاپ اول. انتشارات جامعه¬شناسان.
29- یوسفی، ا. (1390). سیاست¬های راهبردی در اشتغال زنان از دیده آموزه¬های اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 10(39)، 63-84..
30- Beker,E.,(2011). Female Eduacation, Labor Force Participation and Fertility. African Economics Reserchbconsortium(AERC).Nairobi-Kenya.
31- Coomans, F. (2011). The extraterritorial scope of the international covenant on economic, social and cultural rights in the work of the United Nations Committee on economic, social and cultural rights. Human Rights Law Review, 11(1), 1-35.
32- Goldin,C,. (1995), “The U-Shape Female Labor Force Function in Economic Development and Economic History”, The university of Chicago press, pp 61-90.
33- Mammen, K., & Paxson, C. (2000). Women's work and economic development. Journal of economic perspectives, 14(4), 141-164.
34- Munchin,c and Wijnbergen,(2009),”Economic Growth-Female Labor Force Participation Nexus”, an Emperical Evidence for Pakistan, The Pakistan Development Review, 51,pp.565-586.
35- Mincer, J. (1985). Intercountry comparisons of labor force trends and of related developments: an overview. Journal of labor economics, 3(1, Part 2), S1-S32..