نقش پیش بینی کنندگی طرحواره ها ی ناسازگار اولیه و ویژگی شخصیتی سرشتی و منشی زنان متاهل شهر شیراز بر فرایند و محتوای خانودگی

چکیده مقاله :

خانواده اولین و مهمترین نهاد اجتماعی است که مبنای تجربیات،هیجانات عاطفی،شناخت هاو فهم و درک افراد از جهان اطراف می باشد و نقش زنان در خانواده و ویژگی های شخصیتی،تفکرات،نگرش ها ، عملکرد و رفتارهای آنان بر ساختار خانواده غیر قابل انکار است. به همین منظور در این پژوهش به بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های شخصیتی سرشتی و منشی زنان و تاثیر آن بر فرایند و محتوا خانواده پرداخته شده است و دو فرضیه طرحواره های ناسازگار اولیه و همچنین ویژگی های شخصیتی سرشتی و منشی زنان متاهل پیش بینی کننده فرایند و محتوای خانواده است مورد بررسی قرار گرفته است.مطالعه حاضر بر روی 120 نفر از زنان متاهل 20 تا 60 سال شهر شیراز از طریق نمونه گیری در دسترس انجام شده است و ابزار پژوهش شامل پرسشنامه طرحواره یانگ(1998)،پرسشنامه سرشتی و منشی کلونینجر (1994)و همچنین پرسشنامه فرایند و محتوا خانواده سامانی(1387) است. داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی از جمله ضریب همبستگی پیرسون ،رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان تحلیل گردید.نتایج این پژوهش حاكي از تأييد فرضيه ها‌ي اصلي پژوهش مبني بر این است که طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های شخصیتی سرشتی و منشی زنان متاهل پيش‌بين مثبت و معني‌داري براي فرایند و محتوا خانواده است که در مجموع طرحواره ها 10/20 درصد از واریانس فرایند خانواده و 20/35 درصد از واریانس محتوای خانواده را پیش بینی میکنند. همچنین ویژگی های شخصیتی سرشتی و منشی نیز در مجموع می توانند 5/41 درصد از واریانس فرایند و 5/22 درصد از واریانس محتوا خانواده را پیش بینی می کنند. بنابراین با توجه به یافته های بدست آمده در این پژوهش مشخص گردید که طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های شخصیتی سرشتی و منشی با فرایند و محتوای خانواده رابطه معناداری دارد و می تواند پیش بینی کننده آن باشد.

چکیده انگلیسی :

The family is deemed as the first and foremost social institution that is considered as the basis for experiences, emotional excitations, cognitions, and perceptions of individuals from the surrounding world and women may play undeniable role in family with their personality characteristics, thoughts, attitudes, performance, and behaviors in family structure. To this end, it has been dealt with exploration in role of early maladaptive schemas and temperament- personality characteristics and contributory role of women and their impact on process and content of family in this investigation and two hypotheses of early maladaptive schemas and temperament- personality characteristics and contributory role of the married women and predictive process and content of family have been examined. The present study has been carried out on 120 married women (20-60 years) at Shiraz City between available sampling and the research tools included Young Early Maladaptive Schema Questionnaire(1998),Cloninger Temperament and Character Inventory (TCI), and also Process and Content of Family Questionnaire (Samani). The given data were analyzed using statistical descriptive and inferential tests including Pearson’s correlation coefficient and multi-stage regression in synchronous form. The results of the current research suggest confirmation of research major hypotheses according which the early maladaptive schemas and women’s temperament- contributory personality characteristics act as positive and significant predictor for process and content of family where generally these schemas can predict 20.10% of variance of family process and also 35.20% of family content. Likewise, temperament and contributory personality characters may generally predict 41.5% of variance of this process and 22.5% of variance of family content. Hence, with respect to the findings derived from this survey, it was identified that the early maladaptive schemas,beliefs,behaviors and temperament- contributory personality characters womens are significantly related to process and content of family and they can act as predictor for them as well.

منابع و مأخذ:

بیرامی،منصور.عبدالله زاده جدی،آیدا.(1391).مطالعه مبتنی بر مدل کلونینجر: مقایسه عامل های سرشت و منش اقدام کنندگان به خودکشی باافراد بهنجار.مجله اصول بهداشت روانی،دوره 14،شماره(4)،صفحه343-336.
بهبهانی،مینا(1388).بررسی الگوهای ارتباطی در گونه های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده.پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی.دانشگاه شیراز.
جلالی،ایران.سروقد،سیروس.سامانی،سیامک.(1391). نقش واسطه ای روان بنه های شناختی در ارتباط با فرایند و محتوای خانواده و شیوه های مقابله باتعارض.مجله روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی،سال نهم(13).
زارع،م و سامانی،س(1387).بررسی نقش انعطاف پذیری و انسجام خانواده در هدف گرایی فرزندان.فصلنامه خانواده پژوهی،3،7-36.
سامانی،سیامک وخیر،محمد و صداقت،زینب.(1388)،بررسی سبک های والدگری در گونه های مختلف خانواده در مدل فرایند و محتوای خانواده،فصلنامه خانواده پژوهی،سال ششم،شماره 022
شهامت،فاطمه(1389). پیش بینی نشانه های سلامت عمومی(جسمانی،اضطراب و افسردگی) بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه.فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز،سال پنجم،شماره 20.
صادق زاده،م.(1389).پیش بینی تنیدگی،اضطراب و افسردگی بر اساس دوبعد از مدل فرایند و محتوای خانواده.مجله روش ها و مدل های روان شناختی،دوره1،شماره(2)،صفحه 31-21.
صالحی،ساناز.(1388).مقایسه انگیزش تحصیلی در گونه های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده. پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
قربانی، مریم. (1389). رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و رضایت زناشویی. واحد رودهن
کاپلان و سادوک.(1382).خلاصه روانپزشکی.[ پورافکاری، ن.].جلد دوم،تهران:انتشارات شهراب.
نوفرستی،اعظم و اکبری،سعید.(1392). مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در مجرمان جنسی و افراد عادی.مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی.سال چهاردهم،شماره 2.
یوسفی، رحیم. عابدین، علی رضا. تیرگری، عبدالحکیم. فتح آبادی، جلیل. (1389). اثربخشی مداخله آموزش مبتنی بر مدل طرحواره ها در ارتقاء رضایت زناشویی. مجله روان شناسی بالینی، سال دوم، شماره 4
Adan, A., Grabulosa, J.M.S., Caci, H., & Natale, V.(2009). A reduced Temperament and Character Inventory (TCI-56).Psychometric properties in a non-clinical sample. Personality and Individual Differences 46, 687–692.

Cloninger, C. R. (2005). Antisocial personality disorder: A review. In M. Maj. H. S. Akiskal J. E. Mezzich & A. Okasha (Eds), Personality disorders (WPA Series Vol 8, pp. 125-170) .
Cloninger,C. R & Svrakic, D. M.. (2005). Personality disorders. In B. J. Sadock. V. A. Sadock (Eds.),Comprehensive textbook of psychiatry (Eight Edition, pp.2063-2105).

Cloninger,C. R & Svrakic, D. M,Pryzbeck TR.A Psychobiological model of temperament and character.Arch Gen Psychiatry 1993;50;975-89.

Cloninger,C.R,PryzbeckTR,Svrakic DM,Wetzel RD.The temperament and character inventory(TCI);A guide to its development and use.St.Louis,MO;Center for Psychobiology of Personality;1994;1047-1057
Takeuchi, M. Miyaoka, H. Tomoda, A. Suzuki, M. Lu, X & Kitamura, T. (2011). Validity and reliability of the Japanese version of the temperament and character inventory: a study of university and college students. Comprehensive Psychiatry, 52, 109–117.

Young, J. E., Klosko, J. S & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: Guilford Publication.

Young, J .E .(1999). Cognitive therapy for personality disorders : Aschema – focused approach . Florida : Professional Resources Press.