پیش بینی سلامت روانی زنان متأهل براساس مؤلفه¬های هیجانی کیفیت زندگی
محورهای موضوعی :
منصور بیرامی
1
(دانشیار، گروه روان¬شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه روان¬شناسی تبریز، ایران. )
سولماز دهقانی دولت آبادی
2
(دانشجو دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
کلید واژه: سلامت روانی, کیفیت زندگی, بهزیستی هیجانی, عملکرد اجتماعی, زنان متأهل ,
چکیده مقاله :
سلامت روانی زنان می تواند سایر وظایف آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بنابراین بررسی نقش عوامل تأثیرگذار در سلامت روانی از موضوعات با اهمیت به شمار می رود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مؤلفه های هیجانی کیفیت زندگی در پیش بینی سلامت روانی زنان متأهل بود. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. بدین منظور از جامعۀ زنان متأهل شهر شیراز ،240 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و با استفاده از پرسش‌نامه کیفيت زندگي (SF-36) و سلامت روانی (GHQ-28) در فضای مجازی مورد آزمون قرار گرفتند. به‌منظور تحليل داده‌ها، از روش تحلیل رگرسیون چندگانه (مدل همزمان) استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که مولفه های هیجانی کیفیت زندگی با سلامت روانی رابطه معنادار دارند. تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که در پیش-بینی سلامت روانی زنان متأهل، مؤلفه های انرژی/خستگی، بهزیستی هیجانی و عملکرد اجتماعی کیفیت زندگی نقش مثبت و مؤلفهی اختلال نقش بخاطر عدم سلامت هیجانی نقش منفی دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت چگونگی وضعیت بهزیستی هیجانی، شادکامی و سرزندگی زنان متأهل می‌تواند در سلامت روانی آنها نقش مهمی داشته باشد.
Women's mental health can influence their other responsibilities, so the investigation of the role of mental health factors is considered as an important subject. The present study aimed to investigate the role of emotional components of quality of life in predicting the mental health of married women. This study was conducted with a correlational method. Therefore, using purposeful sampling, 240 individuals were selected from the population of Shiraz married women and tested in cyberspace using the SF-36 Quality of Life Questionnaire and the General Health Questionnaire – 28 (GHQ-28). Data were analyzed using multiple regression method (simultaneous model). Results showed that emotional components of quality of life had a significant relationship with mental health. Findings showed that the components of energy/fatigue, emotional well-being, and social functioning had a positive role in predicting the mental health of married women; and role dysfunction had a negative role due to lack of emotional health. Hence, it can be concluded that emotional well-being, happiness, and vitality of married women could play an important role in their mental health.
1- اميدي، ع.، حسيني، ف.، و عصاريان، ف. (1381). بررسي سبك زندگي معتادين شهر زواره. همايش سراسري اعتياد، چالش‌ها و درمان‌ها، زنجان.
2- پرویزی، س.، سیدفاطمی، ن.، و کیانی، ک. (1388). پویایی خانواده و سلامت زنان: پژوهش کیفی. مطالعات اجتماعی روان-شناختی زنان، 7(2)، 57-45.
3- دستجردی، ر.، و خزاعی، ک. (1380). بررسی سلامت عمومی دانشجویان ورودی سال 81-82 دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 8(1)، 34-38.
4- صلحي، م.، كاظمي، س.، و حقاني، ح. (1392). بررسي رابطۀ سلامت عمومي و خودكارآمدي در زنان مراجعه¬كننده به مركز بهداشتي درماني شمارۀ 2 چالوس (1392). مجلۀ علوم¬پزشكي رازي، 20(109)، 79-72.
5- فراهانی، م. ن.، محمدخانی، ش.، و جوکار، ف. (1388). رابطه بین رضایت از زندگی با کیفیت زندگی و بهزیستی ذهنی در معلمان شهر تهران. فصلنامۀ پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 3(1)، 5-1.
6- فرهادی، ا.، فروغان، م.، و محمدی، ف. (1390). کیفیت زندگی سالمندان روستایی: مطالعه‌ای در شهرستان دشتی استان بوشهر. مجلۀ سالمندی ایران، 6(2)، 49-56.
7- فریش، م. ب. (1390). روان‌درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، کاربرد رویکرد رضایت‌مندی زندگی در روان‌شناسی مثبت نگر و شناخت درمانی. ترجمه خمسه‌ای، ا. انتشارات ارجمند. تهران.
8- فلاح¬چاي، س. ر.، و فلاحی، م. (1395). مقایسۀ سلامت روان، بهزیستی روان¬شناختی و عزت نفس زنان و دختران در شیراز. زن و مطالعات خانواده، 9(34)، 165-143.
9- کاوه، م. (1391). آسیب¬شناسی بیماری‌های اجتماعی. جلد اول. نشر جامعه¬شناسان. تهران.
10- کریمی، ی. (1390). فرهنگ توصیفی روان‌شناسی. انتشارات رشد. تهران.
11- مختاری، مرضیه؛ و نظری، جواد. (۱۳۸۹). جامعه¬شناسی کیفیت زندگی، تهران، جامعه¬شناسان.
12- مرداني حموله، م.، و شهركي واحد، ع. (1389). ارتباط سلامت رواني و كيفيت زندگي در بيماران سرطاني. مجلۀ دانشگاه علوم-پزشكي شهيد صدوقي يزد، 18(2)، 117-111.
13- معینی¬کیا، م.، و زاهد بابلان، ع. (1389). رابطۀ بین کیفیت زندگی و تعالی معنوی با سلامت عمومی دانشجویان. پنجمین سمینار بهداشت روانی دانشجویان، تهران، دانشگاه ایران.
14- منتظري، ع.، گشتاسبي، آ.، و وحداني‌نيا، م. (1384). ترجمه، تعيين پايايي و روايي گونه فارسی پرسشنامۀ SF-36. فصلنامۀ پایش، 5(1)، 52-49.
15- مولایی یساولی، ه.، برجعلی، ا.، مولایی یساولی، م.،؛ و فداکار، پ. (1394). پیش‌بینی کیفیت زندگی بر اساس مؤلفه‌هاي بهزیستی روان‌شناختی ریف: نقش مداخله‌گرایانه رضایت از زندگی. فصلنامۀ مشاوره و روان‌درمانی، 13، 7-20.
16- نوربالا، ا. (1390). سلامت روانی- اجتماعی و راهکارهاي بهبود آن. مجلۀ روان¬پزشکی و روان¬شناسی بالینی ایران، 17(2)، 156-151.
17- وامقی، م. (1392). ارزیابی مردم از روابط اجتماعی و سلامت: مطالعه سلامت از دیدگاه مردم ایران. فصلنامۀ علوم بهداشتی پایش جهاد دانشگاهی، 12(2)، 194-183.
18- مختاری، م.، و نظری، ج. (۱۳۸۹). جامعه¬شناسی کیفیت زندگی. جامعه¬شناسان. تهران.
19- Abdel-Khalek, A.M. (2010). Quality of life, subjective well-being, and religiosity in Muslim college students. Quality of Life Research, 19(8), 1133-43.
20- Assana, S., Laohasiriwong, W., & Rangseekajee, P. (2017). Quality of Life, Mental Health and Educational Stress of High School Students in the Northeast of Thailand. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 11(8), VC01.
21- Bierman, A., Fazio, E.M. & Milkie, M. A. (2006). A multifaceted approach to the mental health advantage of the married: Assessing how explanations vary by outcome measure and unmarried group. Journal of Family Issues, 27(4), 554–582.
22- Bonomi, A.E., Patric, D.L., Bushnell, D.M., & Martin, M. (2000). Validation of the United States version of the World Health organization Quality of life (WHOQ) instrument. Journal of clinical Epidemiology, 53(1), 1-12.
23- Commission on Social Determinants of Health. (2005). Towards A Conceptual framework for Analysis and Action against Social Determinants of Health. WHO: Geneva.
24- Diener, E (2006). Understanding scores on the satisfaction with life scale. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33, 340-391.
25- Ferrand, C., Martinent, G., & Durmaz, N. (2014). Psychological need satisfaction and well-being in adults aged 80 years and older living in residential homes: Using a self-determination theory perspective. Journal of Aging Studies, 30, 104-111.
26- Forjaz, M. J., Rodriguez-Blazquez, C., Ayala, A., Rodriguez-Rodriguez, V., de Pedro-Cuesta, J., Garcia-Gutierrez, S., & Prados-Torres, A. (2015). Chronic conditions, disability, and quality of life in older adults with multimorbidity in Spain. European journal of internal medicine, 26(3), 176-181.
27- Garcia, D., Archer, T., Moradi, S., & Andersson, A. (2012). Exercise Frequency, High Activation Positive Affect and Psychological Well-Being: Beyond Age, Gender and Occupation, Göteborgs Universitet. Psychology, 3(4), 328-336.
28- Gordon, H.G.C., Ferrans, M.Y., Halyard, D.A., Revicki, T.L., Symonds, C.G., Varricchio, A., Kotzeva, J.M., Valderas, J & Alonso, L (2007). Related Quality-of-Life Information From Clinical Research and Into Clinical Practice. Exploration of the Value of Health, 82(10), 1229-1239.
29- Hajiran, H. (2006).Toward a quality of life theory: Net domestic product of happiness. Dictators Research, 75, 31-43.
30- Hilari, K., Justin, J. N., & Harrison, K. L. (2012). What are the important factors in health-related quality of Life for people with aphasia? A Systematic review. Rehabilitation of neurological language disorders. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 93(1), 86-95.
31- Hinds, P. S. (2003). Quality of life: From nursing and patient perspectives: Theory, research, practice. Jones & Bartlett Learning.
32- Lewinsohn, P. M., Redner, J., & Seeley, J. R. (1991). The relationship between life satisfaction and psychosocial variables: New perspectives. Subjective well-being: An interdisciplinary perspective, 21, 141-169.
33- Mazuchovan, L., Kelcíkova, S., & Dubovicka, Z. (2018). Measuring women's quality of life during pregnancy. Kontakt, 20(1), 31-36.
34- McDowell, I. (2006). Measuring health: a guide to rating scales and questionnaires. Oxford university press.
35- Mental Health Commission of Canada. (2009). Toward recovery and well-being a framework for a mental health strategy for Canada .WHO: Geneva.
36- Okun, M.A., Stock, W.A., Haring, M.J. & Witter, R.A. (1984). Health and Subjective well being: A meta-analysis، International Journal of Aging and Human Development, 19, 32-111.
37- Paul, J., Jani, R., Davoren, P., & Knight-Agarwal, C. (2021). Association between a low carbohydrate diet, quality of life, and glycemic control in Australian adults living with type 1 diabetes: protocol for a mixed methods pilot study. JMIR Research Protocols, 10(3), e25085.
38- Peterman, A.H., Cella, D., & Rothrock, N. (2003). Evaluation of health related quality of life in patients with a serious life- threatening illness: Up-to-date. Cited 2008 Nov 24.
39- Protudjer, J.L., Golding, M., Salisbury, M. R., Abrams, E. M., & Roos, L. E. (2020). High anxiety and health-related quality of life in families with children with food allergy during coronavirus disease 2019. Annals of Allergy, Asthma & Immunology, 126(1), 83–88.
40- Ryff, C.D (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological wellbeing, Journal of Personality and Social Psychology. 57(6), 1069.
41- Stokols, D. (1992). Establishing and maintaining health environments: Toward a social ecology of health promotion. American Psychology, 47, 6–22
42- Tabachnic, B., & Fidell, L. S. (2000). Using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
43- Tejoyuwono, AAT, Nugraha, RP, & Fahdi, FK. (2021). The effect of mental health status on the quality of life of faculty of medicine students during the pandemic Coronavirus disease 2019 period. Open Access Maced J Med Sci, 9(E):645-52.
44- Videbeck, S., & Videbeck, S. (2013). Psychiatric-mental health nursing. Lippincott Williams & Wilkins.
45- Wells, I. E. (2010). Psychology of emotions, motivations and actions: Psychological well-being. New York: Nova Science Publisher, Inc, 6(9), 111334.
46- WHO Quality of Life Group (1996). WHOQOL-BREF Introduction, Adminstration and scoring. Field Trial version, World Health Organization: Geneva.
47- WHO. (2015). Suicide rates. Available from: http://www. WHO Into/mental _health/ prevention/ suicide/ suicide rates/en.
48- Williams, P., Goldberg, D. P., & Mari, J. (1987). The validity of the GHQ-28. Social Psychiatry, 21, 15-18.
49- Zautra, A., & Hempel, A. (1984). Subjective well-being and physical health: A narrative literature review with suggestions for future research. The International Journal of Aging and Human Development, 19(2), 95-110.