بررسی رابطۀ بین سبکهای فرزند پروری با دانش و نگرش جنسی والدین و میزان علاقه مندی به گفتگو در مورد موضوعات جنسی خانواده در شهر شیراز
محورهای موضوعی :
سهیلا باستانی
1
(گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز)
میترا صفاکیش
2
(دانشجو کارشناسی روانشناسی دانشگاه فاطمیه شیراز، گروه روانشناسی و مشاوره، شیراز، ایران)
کلید واژه: خانواده, سبکهای فرزندپروری, دانش و نگرش جنسی, علاقه‌مندی به گفتگو در موضوعات جنسی.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین سبکهای فرزند پروری با میزان دانش و نگرش جنسی والدین و میزان راحتی و علاقمندی آنها به گفت وگو با فرزندان در مورد موضوعات جنسی انجام گرفت. نمونه آماری 160 نفر از والدین دارای فرزند در شهر شیراز بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند .به منظور گردآوری داده ها ، از پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری (دیانا بامریند ،۱۹۹۱)، میزان علاقه‌مندی والدین به گفتگو در مورد موضوعات جنسی (کوبلینسکی و اتکینسون ،۱۹۸۲) و پرسشنامه دانش و نگرش جنسی (بشارت، ۱۳۸۴) استفاده شد . پایایی ابزارها با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون، رابطه هر یک از ابعاد سبک های فرزند پروری با دانش و نگرش جنسی والدین و میزان علاقه مندی به گفتگو در موضوعات جنسی مورد بررسی قرار گرفت .با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش بین سبک فرزندپروری استبدادی با علاقمندی به گفت و گو در مورد موضوعات جنسی رابطه منفی معناداری وجود دارد. بین سبک فرزندپروی مقتدرانه با دانش و نگرش جنسی رابطه مثبت معناداری وجود دارد.همچنین بین سبک فرزندپروری سهل گیر با دانش و نگرش جنسی و علاقه به گفت و گو در مورد مسائل جنسی در خانواده هیچ رابطه معناداری مشاهده نشد. با این حال ، حتی با وارد شدن دانش و نگرش جنسی به پیش بینی همچنان سبک فرزندپروری استبدادی به طور منفی میزان علاقمندی به گفت و گو در مورد موضوعات جنسی در والدین را پیش بینی می کند. نتیجه گیری : بهترین سبک فرزند پروری جهت برقرار ی ارتباط با فرزندان و گفت و گو راجع به مسائل جنسی سبک فرزند پروری مقتدرانه بوده و والدین باید نسبت به افزایش دانش و آگاهی خود در زمینه مسائل جنسی و یادگیری اصول فرزند پروری مقتدرانه اقدام کرده تا بتوانند از بروز رفتارهای پرخطر و آسیب رسان در فرزندان جلوگیری نمایند.
The present study aimed to investigate the relationship between parenting styles with parents’ sexual knowledge and attitude and the level of interest in talking about sexual issues with children in Shiraz. Therefore, 160 parents with children were selected by convenience sampling as a statistical sample. The data were collected by Parenting Styles Questionnaire (Baumrind, 1991), Parents’ Interest in Talking about Sexual Issues (Koblinsky & Atkinson, 1982), and Sexual Knowledge and Attitude Scale (Besharat, 2005). The reliability of the instruments was estimated using Cronbach’s alpha. The relationship between each dimension of parenting styles and parents’ sexual knowledge and attitude and interest in talking about sexual issues was examined using correlation and regression analysis. The results revealed a significant negative relationship between authoritarian parenting style and interest in talking about sexual issues. There was a significant positive relationship between authoritative parenting style and sexual knowledge and attitude. Furthermore, no significant relationship was found between permissive parenting style and sexual knowledge and attitude, and interest in talking about sexual issues in the family. However, even with the introduction of sexual knowledge and attitudes as predictors, the authoritarian parenting style still negatively predicted the level of parents’ interest in discussing sexual issues. According to the results, the best parenting style for communicating with children and talking about sexual issues is the authoritative parenting style. Parents should increase their knowledge and awareness about sexual issues and learn the principles of authoritative parenting to prevent high-risk and harmful behaviors in children.
1- اسعدی، م. (1393). رابطه بین زمینه اجتماعی فرهنگی با شیوه تربیتی والدین، موفقیت تحصیلی و سبک یادگیری فرزندان. فصلنامه اندیشه و رفتار، 12(1)، 15-1.
2- اسفندیاری، غ. ر. (1374). بررسی و مقایسه شیوه‌های فرزندپروری مادران کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری و مادران بهنجار و تأثیر آموزش مادران بر اختلالات رفتاری فرزندان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، انستیتو روان‌پزشکی تهران.
3- باقري، ن.، پولادي، ش.، امینی راستابی، ز. (1399). تربیت جنسی کودکان توسط والدین. فصلنامه علمی دانش انتظامی چهارمحال و بختیاري، 8(32): 42-27.
4- بشارت، م. ع. (1392). مقیاس دلبستگی بزرگسال: پرسشنامه، شیوه اجرا و کلید نمره‌گذاری(نسخه فارسی). روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 9(35)، 317-320.
5- بشارت، م. ع.، و رنجبرکلاگري، ا. (1392). مقیاس ارضاي نیازهاي بنیادين روان‌شناختی: پايايی، روايی و تحلیل عاملی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 4(14)، 168-147.
6- بیگدلی مجرد، ف.، انتصارفومنی، غلامحسین.، حجازی، م. (1399). اثربخشی آموزش سکس تراپی (روابط جنسی) مبتنی بر شناختی رفتاری بر کاهش دلزدگی زناشویی و افزایش کیفیت زناشویی پرستاران زن متاهل. پژوهش پرستاری، 15(3 )، 1-9.
7- پناهی، ع. ا. (۱۳۹۹). اهمیت آشنایی با فرایند فرزندپروری با تأکید بر توقعّات تربیتی ـ روان‌شناختی حداقلّی اسلام از والدین. مطالعات اسلام و روان¬شناسی، ۱۴(۲۷)، ۱۴۱-۱۶۲.
8- پوررحیمی، س.، کنعانی، م. ا.، حلاج زاده، ه. (1399). نقش سرمایه فرهنگی خانواده در سبکهای فرزندپروری: مطالعه‌ای در میان سرپرستان خانواده‌های رشت. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، ۱۷(۲): ۱۱۸-۹۷
9- آقایاری هیر، ت.،عباس زاده ، م.،علیزاده اقدم، م. ب.، کاتبی علی آبادی ، م . (1399). سلامت جنسی به مثابه مساله ای اجتماعی. مجله زن در توسعه و سیاست، 18(4): 619-642.
10- حسینی خیرآبادی، س. ح.، مؤمنی مهمویی، ح.، زیرک، م.، اکبری، ا. (1399). بررسی عوامل مؤثر بر تربیت جنسی دانش آموزان نوجوان شهرستان تربت حیدریه در سال 1398-1399. مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، ۸(۳)، ۸۷-۹۵.
11- ذکایی¬فر، آ.، و موسی¬زاده، ت. (۱۳۹۹). نقش سبکهای فرزند پروری والدین در پیش‌بینی رشد اجتماعی کودکان پیش‌دبستان 5 و 6 ساله. پژوهش‌های روان¬شناسی اجتماعی، ۱۰(۳۷): ۸۷-۱۰۰.
12- رادمهر، ف.، و حیدریانی، ل. (1398). تبيين نگرش به بزهكاري در نوجوانان بر اساس سبکهای فرزندپروري. فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتي و جنايي، 14(55)، 52-29.
13- زهراکار، ک.، و جعفری، ف. (۱۴۰۰). مشاوره خانواده، مفاهیم، تاریخچه، فرآیند ونظریه ها. چاپ سیزدهم. نشر ارسباران. تهران.
14- سلطانی، ف. (1401). تاثیر شیوه های فرزندپروری بر سبک های هویت دانش آموزان دختر متوسطه اول. پژوهشنامه اورمزد، -(59 (ضمیمه شماره 2) )، 125-151.
15- شمس اللهی، م.، و جدیدیان، ا. ع. (1399). اثربخشی سبکهای فرزندپروری والدین بر گرایش دانش¬آموزان به رفتارهای پرخطر. مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی، 3(12)، 22-13.
16- صادقی، م. ج. (1398). نقش خانواده در تربیت جنسی کودکان. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، ۴(۳۰)، ۷۰-۴۵.
17- طاوسی، س.، شفیع‌آبادی، ع.، سلیمی بجستانی، ح. (۱۳۹۹). اثربخشی آموزش مؤلفه‌های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب دختران پایه پنجم و ششم. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، ۱۱(۴۱)، ۱۱۷-۱۳۸.
18- طهماسب زاده شیخلار، د.، عظیم¬پور، ا.، ایمان¬زاده، ع.، عباس¬زاده، م. (۱۳۹۹). شناسایی و روانسنجی راهبردهای آموزش تربیت جنسی نوجوانان 12 تا 16 ساله ایرانی بر اساس دیدگاه معلمان و والدین: پژوهش آمیخته. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، ۱۲(۲)، ۲۳۱-۲۵۳.
19- فرج نیا، س.، حسینیان، س.، شهیدی، ش.، صادقی، م. (1393). تهیه و ارزیابی ویژگیهای روانسنجی مقیاس عملکرد جنسی زناشویی. مشاوره کاربردی، 7، 102-85.
20- فریدی زاده، ف.، حیدری، م. ح.، نیستانی، م. ر. (۱۳۹۸). بررسی رابطه گفتگومحوری در خانواده با خودگردانی فرزندان و تبیین تربیتی آن. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، ۱۴(۴۹)، ۷-۲۳.
21- کارشکی، ح.، مهدوی کیا، س.، خادمی، غ. م.، گلمکانی، ح. (۱۳۹۸). رواسازی و اعتباریابی مقیاس رفتار جنسی نرمال در کودکان. روان¬شناسی بالینی، ۱۱(۱)، ۸۳-۹۲.
22- معماري، س.، خنيفر، ح.، مهران، گ.،یزدانی، ح. ر.، وفریدونی، س. (1398). واکاوي مفهوم سلامت جنسي دانش آموزان نوجوان از منظر صاحب نظران با تمرکز بر آموزش والدين: تحليل محتواي کيفي. تحقيقات كيفي در علوم سلامت، 8(3)، 259-247.
23- وکیلی، پ.، و آقاحسینی، ن. (1398). تأثیر آموزش سبکهای فرزندپروری والدین بر انگیزه پیشرفت و حرمت خود کودکان. آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، ۵(۲): ۲۲-۱.
24- یوزباشی، ب.، معارف¬وند، م.، حسین زاده، س. (۱۳۹۶). روایی و پایایی دو پرسشنامه سنجش میزان راحتی والدین در گفتگو در مورد موضوعات جنسی وسنجش میزان علاقمندی والدین به گفتگو در مورد موضوعات جنسی. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 6(19): ۳۷-۴۳.
25- Baumrind, D. (1978). Early socialization and adolescent competence. In: Dragastin SE, Elder GH. Ed. Adolescence in the life cycle: psychological change and social context. New York: Wiley.
26- Bohm, D. (1994). Soma-significance: A new notion of the relationship between the physical and the mental. Psychoscience, 1, 6-27.
27- Brosnan, T., Kolubinski, D. C., & Spada, M. M. (2020). Parenting styles and metacognitions as predictors of cannabis use. Addictive behaviors reports, 11, 100259.
28- Cheedalla, A., Moreau, C., & Burke, A. E. (2020). Sex education and contraceptive use of adolescent and young adult females in the United States: an analysis of the National Survey of Family Growth 2011–2017. Contraception: X, 2, 100048.
29- Gilliam, M., Jagoda, P., Heathcock, S., Orzalli, S., Saper, C., Dudley, J., & Wilson, C. (2016). LifeChanger: A pilot study of a game-based curriculum for sexuality education. Journal of pediatric and adolescent gynecology, 29(2), 148-153.
30- Goldfarb, E. S., & Lieberman, L. D. (2021). Three decades of research: The case for comprehensive sex education. Journal of Adolescent Health, 68(1), 13-27.
31- Kazdin, A. E., & Whitley, M. K. (2006). Comorbidity, case complexity, and effects of evidence-based treatment for children referred for disruptive behavior. Journal of consulting and clinical psychology, 74(3), 455.
32- Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
33- Koblinsky, S., & Atkinson, J. (1982). Parental plans for children's sex education. Family Relations, 29-35.
34- Keijser, R., Olofsdotter, S., Nilsson, K. W., & Åslund, C. (2020). The influence of parenting styles and parental depression on adolescent depressive symptoms: A cross-sectional and longitudinal approach. Mental Health & Prevention, 20, 200193.
35- van Wees, S. H., Fried, S., & Larsson, E. C. (2021). Arabic speaking migrant parents’ perceptions of sex education in Sweden: A qualitative study. Sexual & Reproductive Healthcare, 28, 100596.
36- Wilder, E. I., & Watt, T. T. (2002). Risky parental behavior and adolescent sexual activity at first coitus. The Milbank Quarterly, 80(3), 481-524.
37- Yoost, J., Ruley, M., & Durfee, L. (2021). Acceptability of a comprehensive sex education self-study website for teaching reproductive health: A pilot study among college students and obstetrics and gynecology resident physicians. Sexual Medicine, 9(1), 100302-100302.