اثربخشی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر معنای زندگی و تجربه سوگ در نوجوانان سوگوار
محورهای موضوعی :
شیما شاملی
1
,
رضا چالمه
2
*
,
کاظم خرم دل
3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته روانشناسی مثبت‌گرا – اسلامی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه، شیراز، ایران.
2 - دکتری روان¬شناسی تربیتی، گروه روان¬شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
3 - استادیار گروه روان¬شناسی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه، شیراز، ایران.
کلید واژه: تجربه سوگ, راهبردهای شناختی تنظیم هیجان, معنای زندگی.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی راهبردهای شناختی تنظیم هیجان بر معنای زندگی و تجربه سوگ در نوجوانان سوگوار انجام شد. روش پژوهش حاضر، شبه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون بود. جامعه آماری را کلیۀ دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطه دوم شهرستان کازرون تشکیل می‌دادند که از بین آن‌ها ۲۰ نفر که تجربه سوگ درجۀ یک داشتند به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی و مساوی در گروه‌های آزمایش و کنترل گمارده شدند. همه آزمودنی‌ها در مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون، پرسش‌نامه‌های تجربه سوگ و معنای زندگی را تکمیل کردند. آموزش راهبردهای شناختی تنظیم هیجانی بر اساس مدل گرا، (۲۰۰۸) در هشت جلسه برای گروه آزمایش اجرا شدند. حاکی از آن بود که آموزش راهبردهای شناختی تنظیم هیجان بر نمرۀ کل تجربۀ سوگ و معنای زندگی و تمام مؤلفه‌های این دو متغیر، به‌جز جستجو برای معنا، اثربخشی معنی‌داری داشت (05/0 < p). باتوجه به یافته‌های پژوهش کنونی، می‌توان استفاده از مداخلۀ تنظیم شناختی هیجان گراس را برای افزایش معنای زندگی و کاهش تجربۀ سوگ نوجوان سوگوار پیشنهاد داد.
The purpose of this study was to determine the effectiveness of cognitive emotion regulation strategies on meaning in life and grief experience in bereaved adolescents. The present method was a quasi-experiment and a post-test, pre-test type. The statistical population consisted of all secondary school students in Kazeroon, among whom 20 students were selected who were experienced the grief of the immediate family by purposive sampling and randomly appointed in experimental and control groups. All participants completed the Grief Experience Questionnaire (GEQ) and the Meaning in Life (MIL) in the pre-test and post-test stages. Education of cognitive emotion regulation strategies was performed in eight sessions for the experimental group, based on the Grass model (2008). indicated the significant effect of the training of cognitive regulatory strategies on the total scores of GEQ, MIL, and all components of these two variables (P <0.05), except for the search for meaning. According to the current findings, cognitive emotion regulation strategies can be suggested to increase the meaning in life and reduce the experience of grief in adolescents.
1- اژه‌ای، ج.، غلامعلی لواسانی، م.، و ارمی، ح. (۱۳۹۴). مقایسة تنظیم هیجان، میان افراد دارای سوءمصرف مواد و عادی. روان-شناسی، ۷۴(۱۹)، ۱۳۷-۱۴۶.
2- اعظمی، ح.، و صائمی، ح. (1398). بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی با معنای زندگی دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر شاهرود. سومین همایش ملی روانشناسی، تعلیم‌وتربیت و سبک زندگی، قزوین. برگرفته از https://civilica.com/doc/1020944
3- اعظمی، ی.، سهرابی، ف.، برج علی، ا.، و چوپان، ا. (۱۳۹۲). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس بر کاهش خشم در افراد وابسته به مواد مخدر. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، ۱۶(۴)، ۵۳-۶۸.
4- جعفری ندوشن، ع.، زارع، ح.، حسینی هنزایی، ا.، پور صالحی نویده، م.، و زینی، م. (۱۳۹۴). بررسی و مقایسه سلامت روان و سازگاری و تنظیم هیجان شناختی زنان مطلقه با زنان متأهل شهرستان یزد. زن و جامعه، ۲۲(۶)، ۱-۱۶.
5- صالحی، ا.، مظاهری، ز.، آقاجانی، ز.، و جهانبازی، ب. (۱۳۹۴). نقش راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در پیش‌بینی افسردگی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۵۹(۱۶)، ۱۰۸-۱۱۷.
6- صدری دمیرچی، ا.، اسماعیلی قاضی ولوئی، ف.، و اسدی شیشه‌گران، س. (1397). مقایسه تنظیم شناختی هیجان، منبع کنترل و معناجویی در زنان وابسته به مواد و زنان عادی. زن و جامعه، ۷(۲۶)، ۱۲۹-۱۴۶.
7- عظیم اوغلی اسکویی، پ.، فرح‌بخش، ک.، و مرادی، ا. (۱۴۰۰). زمینه‌های مؤثر در تجربه سوگ بعد از مرگ عضو خانواده: یک مطالعه پدیدارشناسانه. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، ۴۵(۱۲)، ۱۱۷-۱۶۰.
8- قربانی، ط.، محمدخانی، ش.، و صرامی، غ. (۱۳۹۰). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی شناختی - رفتاری مبتنی بر مهارت‌های مقابله‌ای و درمان نگه‌دارنده با متادون در بهبود راهبردهای تنظیم هیجان و پیشگیری از عود. اعتیادپژوهی، ۱۷(۵)، ۵۹-۷۴.
9- کمالی ایگلی، س.، و ابوالمعالی الحسینی، خ. (۱۳۹۵). پیش‌بینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس فرایندهای ارتباطی خانواده و کمال‌گرایی در دختران نوجوان دبیرستانی. روانشناسی کاربردی، ۳۹(۱۰)، ۲۹۱-۳۱۰.
10- مصرآبادی، ج.، استوار، ن.، و جعفریان، س. (1392). بررسی روایی سازه و تشخیصی پرسش‌نامه معنا در زندگی در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، 7(1)، 90-83.
11- مهدی‌پور س.، شهیدی ش.، روشن ر.، و دهقانی م. (۱۳۸۸). تعیین اعتبار و روایی پرسش‌نامه تجربه سوگ در نمونه ایرانی. دانش و رفتار، ۱۶(۳۷)، 48-35.
12- Andriessen, K., Mowll, J., Lobb, E., Draper, B., Dudley, M., & Mitchell, P. B. (2018). “Don’t bother about me.” The grief and mental health of bereaved adolescents. Death studies, 42(10), 607-615.
13- Barrett, T. W., & Scott, T. B. (1989). Development of the grief experience questionnaire. Suicide and Life‐Threatening Behavior, 19(2), 201-215.
14- Blakemore, S.-J.(2018). Inventing Ourselves: The Secret Life of the Teenage Brain(1st edition). Public Affairs.
15- Boelen, P. A., & Smid, G. E. (2017). Disturbed grief: prolonged grief disorder and persistent complex bereavement disorder. Bmj, 357.
16- Cohen, J. A., & Mannarino, A. P.(2011). Supporting children with traumatic grief: What educators need to know. School Psychology International, 32(2), 117-131.
17- Eisma, M C.; & Stroebe, M S.(2021). Emotion regulatory strategies in complicated grief: A systematic review. Behavior Therapy, 52(1), 234–249.
18- Green, C., Kangas, M., & Fairholm, I. (2018). Investigating the emotion regulation strategies implemented by adults grieving the death of a pet in Australia and the UK. Journal of Loss and Trauma, 23(6), 484-501.
19- Gross, J J.(2008). Emotion regulation. Handbook of emotions, 3(3), 497–513.
20- Heintzelman, S. J., & King, L. A. (2014). Life is pretty meaningful. American psychologist, 69(6), 561.
21- Hendrickson, K. C. (2009). Morbidity, mortality, and parental grief: a review of the literature on the relationship between the death of a child and the subsequent health of parents. Palliative & supportive care, 7(1), 109-119.
22- Hill, R. M., Kaplow, J. B., Oosterhoff, B., & Layne, C. M. (2019). Understanding grief reactions, thwarted belongingness, and suicide ideation in bereaved adolescents: Toward a unifying theory. Journal of clinical psychology, 75(4), 780-793.
23- Isaacowitz, Derek M.; Livingstone, Kimberly M.; & Castro, Vanessa L.(2017). Aging and emotions: experience, regulation, and perception. Current opinion in psychology, 17, 79–83.
24- Kleftaras, G., & Psarra, E. (2012). Meaning in life, psychological well-being and depressive symptomatology: A comparative study. Psychology, 3(04), 337.
25- Layne, C. M., Kaplow, J. B., Oosterhoff, B., Hill, R. M., & S Pynoos, R. (2017). The interplay between posttraumatic stress and grief reactions in traumatically bereaved adolescents: When trauma, bereavement, and adolescence converge. Adolescent Psychiatry, 7(4), 266-285.
26- Milman, E., Neimeyer, R. A., Fitzpatrick, M., MacKinnon, C. J., Muis, K. R., & Cohen, S. R.(2019). Prolonged grief and the disruption of meaning: Establishing a mediation model. Journal of Counseling Psychology, 66(6), 714.
27- Oppenheimer, C. (2010). Use of bibliotherapy as an adjunctive therapy with bereaved children: A grant proposal. California State University, Long Beach.
28- Ozdemir, K., Sahin, S., Guler, D. S., Unsal, A., & Akdemir, N.(2020). Depression, anxiety, and fear of death in postmenopausal women. Menopause, 27(9), 1030–1036.
29- Rabenstein, S. (2017). Assessing grief and loss in children and adolescents. In Understanding Child and Adolescent Grief (pp. 19-33). Routledge.
30- Siegel, D. J.(2015). Brainstorm: The power and purpose of the teenage brain. Penguin.
31- Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of counseling psychology, 53(1), 80.
32- Wierenga, K., Fresco, D., Alder, M., & Moore, S. (2020). Emotion Regulation Training May Improve Stress, Depression, Anxiety, and Physical Activity. Innovation in Aging, 4(Suppl 1), 587.
33- World Health Organization. (2020). Adolescent mental health. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-mental-health