روابط بین زن و مرد و فرزندان با تاکید برآثار درونی و بیرونی مدارا با رویکردی بر آموزه های دینی
محورهای موضوعی :سکینه گنج خانلو 1 , مریم علیزاده 2 *
1 - دانشجوی دکتری مطالعات زنان، گروه مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - دکتری مدرسی معارف اسلامی و مدرس، گروه قرآن و متون اسلامی، دانشکده معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: آثار, درونی, بیرونی, مدارا, زن و مرد, فرزندان, آموزه های دینی,
چکیده مقاله :
مدارا يكي از صفات برجسته انساني است كه خداوند اين ويژگي را در قرآن به عنوان نعمت و رحمت الهي قلمداد فرمود مدارا به عنوان یک فضیلت والای اخلاقی كه داراي اثري به سزا در حوزه ي اخلاق فردي و اجتماعي است از اصولى است كه در بهبود و رشد روابط انسان با ديگران، تأثير شگرفى داشته و رعایت آن برای ارامش عمومی جامعه ضروری است به همین مناسبت در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به بررسی روابط بین زن و مرد و فرزندان با تاکید برآثار درونی و بیرونی مدارا با رویکردی بر آموزه های دینی پرداخته شده است. مدارا دارای نتایج درونی و بیرونی است، مدارا به عنوان فضیلت اخلاقی از جمله صفاتی است که آدمی را در دنیا و آخرت به مراتب بلند و درجات ارجمند می رساند و نقش بسیار سازنده‌ای در زندگی خانوادگی و اجتماعی انسان دارد زنـدگـى پر از ناگواری‌هایى است که انسان با آن رو برو مى‌شود اگر انسان بنا را بر مدارا کردن با مردم نگذارد و در مشکلات و ناهمواری‌ها، با دیگران به تندى و خشونت رفتار کند، هـم بـه اعـتـبـار اجـتـمـاعـى و هـم بـه سلامت دینى و اخلاقى خود لطمه خواهد زد.
Tolerance is one of the prominent human qualities that God considered in the Qur'an as a divine blessing and mercy. Tolerance, as a high moral virtue, has a significant effect on personal and social ethics and is one of the principles that has had a tremendous impact on the improvement and growth of human relations with others. So, its observance is necessary for the general peace of society. In this regard, this article investigated the relations between men, women, and children from a descriptive and analytical perspective focusing on the internal and external effects of tolerance with a religious teaching approach. Tolerance has internal and external results, and tolerance, as a moral virtue, is one of the qualities that bring people high and honorable positions in this world and the hereafter. Also, it plays a very constructive role in the person's family and social life. Life is full of misfortunes that a person might deal with; if one does not build tolerance and behaves harshly and violently with others in times of difficulty and roughness, it will damage both person's social credit and his/ her religious-moral health.
1- ابن منظور، ج. ا. (1408). لسان العرب. قول. بیروت.
2- احمدي، م. ر. (1385). مباني روان شناختي ارتباط مؤثر والدين با فرزندان در محيط خانواده. مجله معرفت، 104.
3- ادیبی سده، م.، رستگار، ی.، و بهشتی، س. ص. (1390). مدارای اجتماعی و ابعاد آن. فصلنامه رفاه اجتماعی، ۱3(50)، 0-353.
4- انصاریان، ح. (1380). نظام خانواده در اسلام. ام ابیها (س). قم.
5- آخرت گرایی و دنیا گریزی. (1393، 23 شهریور). برگرفته از https://www.pajoohe.ir
6- آموزه‌های قرآن برای آموزش احترام به فرزندان. (1399، 22 آذر). برگرفته از https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/09/22/2406742
7- بافکار، ح. (1391). پدیده فرزندسالاري و رسانه. مرکز پژوهش هاي اسلامی صدا و سیما. تهران.
8- برخی از محققان (بی تا)، «تربیت کودک مسئولیت پذیر از راه درست و موثر»، وب نمناک، کد مطلب: 66966.
9- بروجردی، س. م. ا. (1366). تفسیر جامع. انتشارات صدر. تهران.
10- بلاغى، س. ع. ح. (1386). حجة التفاسير و بلاغ الإكسير. انتشارات حكمت. قم.
11- بنائیان، ا. (بی تا). توی بدون ترس. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. تهران.
12- بهشتی، ا. (1396، 10 مهر). ده فرمان قرآنی در تربیت کودک. بر گرفته از لینک https://www.tabnak.ir/fa/news/734736/10
13- تمیمی آمدی، ع. م. (1366). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم. دفتر تبلیغات اسلامی. قم.
14- ثقفى تهرانى، م. (1398). تفسير روان جاويد. انتشارات برهان. تهران.
15- جمعی از نویسندگان. (1388). تربیت دینی در جامعه اسلامی معاصر. انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). قم.
16- حرّاني، ح. ع. (1404). تحف العقول عن آل الرسول. اسلاميه. تهران.
17- حسن زاده، ص. (1392). عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی. مجله پژوهش نامه معارف قرآنی، 4(15)، 45-68.
18- حسینی همدانی، س. م. (1404). انوار درخشان. لطفی. تهران.
19- دهخدا، ع. (1373). لغت نامه دهخدا. انتشارات روزنه. تهران.
20- رازي، ا. (1371). روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن. بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي. مشهد.
21- زحيلي، و. م. (1418). التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج. دار الفكر. دمشق.
22- زمخشري، م. ع. (1423). تفسير الکشاف. دارالمعرفة. بيروت.
23- ساجدی، ا. (1389). میزگرد عوامل تضعیف و تقویت خودباورى فرهنگى و علل گرایش جوانان به فرهنگ غیرخودى. فصلنامه معرفت، 45.
24- ساماني، س.، و رضويه، ا. (1386). رابطه همبستگي خانواده و استقلال عاطفي با مشكلات عاطفي. سلامت روانشناختي، 1(1)، 30-37.
25- سلطان علیشاه، س. م. ح. (1344). بیان السعادة فی مقامات العبادة. بی نا. تهران.
26- سور آبادى، ا. ع. م. (1380). تفسير سور آبادى. فرهنگ نشر نو. تهران،.
27- سیف، س.، نظری، ز.ف پورشهریاری، م.، شعاع کاظمی، م.، و قسامی، م. (1384). مهارت‌های زندگی زنان خانه دار. انتشارات دانشگاه الزهرا علیها السلام. قم.
28- شاملی، ع. (1384). فرایند تربیت فرزندان دراندیشه دینی. مجله مطالعات راهبردی زنان، 24.
29- شریف لاهیجی، م. م. (1373). تفسیر شریف لاهیجی. دفتر نشر داد. تهران.
30- شیری، ع.، فیروزآبادی، م. ی.، و مرتضی زبیدی، م. م. (1414). تاج العروس من جواهر القاموس. نشر دار الفکر . بیروت.
31- طباطبایی، س. م. ح. (1373). المیزان فی تفسیر القرآن. موسسه الاعلمی للمطبوعات. بیروت.
32- طبرسي، ف. ح. (1414). مكارم الاخلاق. تحقيق علاء آل جعفر. قم، اسلامي.
33- الطوسي، م. ح. (بی تا). التبيان في تفسير القرآن. دار إحياء التراث العربي. بيروت.
34- عظیم زاده، م. (1400، 2 اسفند). فرزند و فرزندداری از نگاه قرآن. برگرفته از https://kayhan.ir/fa/news/237063/
35- فقيهي، ع.، و نجفی، ح. (1392). عوامل تربيت عاطفي فرزندان در خانواده؛ برگرفته از احاديث. مجله اسلام و پژوهشهاي تربيتي، 5(2)، 5-27.
36- فلسفی، م. ت. (1370). شرح و تفسیر دعای مکارم الاخلاق. دار الکتب الاسلامیه. تهران.
37- قرائتی، م. (1396). مهارت معلمی. مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن. تهران.
38- قرآن مجید.
39- کریمی، م.، و یوسفی، ز. (1395). آثار خانوادگی و اجتماعی رفق و مدارا از منظر فریقین. مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، 45، 42-52.
40- کلینی، م. ی. (1363). الکافی. دارالکتب الاسلامیه. تهران.
41- گنجور، م.، ملکوتی، اسماعیل.، و موسویان نژاد، ف. (1390). مؤلفه های الگوی مدارا با همسر و فرزندان از دیدگاه اسلام. مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، 13(52)، 55-109.
42- مجلسی، م. ب. (1403). بحارالانوار. داراحیاء التراث العربی. بیروت.
43- محمدی ری‌شهری، م. (1391). دانشنامه قرآن و حدیث. دارالحدیث. قم.
44- مصطفوی، ح. (1380). تفسير روشن. مركز نشر كتاب. تهران.
45- المظهري، م. ث. (1412). التفسير المظهري. مكتبة الرشدية. الباكستان.
46- مکارم شیرازی، ن. (1380). تفسیر نمونه. دار الکتب الاسلامیه. تهران.
47- موسوی، ح. (1394). پرسش¬ها و پاسخ ها 59: آداب معاشرت دانشجویی. دفتر نشر معارف، قم.
48- نوري طبرسي، ح. (1408). مستدرك الوسائل و مستبط المسائل. آل البيت لاحياء التراث. بيروت.
49- نهج البلاغه.