بررسی رابطه ی الگوهای ارتباطی خانواده با معنای زندگی در دانش آموزان متوسطه اول شهر شیراز

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده(گفت و شنود و همنوایی)با معنای زندگی(حضور معنا و جستجوی معنا)انجام گرفت.نمونه آماری شامل 120 دانش آموز مقطع متوسطه اول شهر شیراز(60 دختر و 60 پسر)بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند.به منظور گردآوری داده ها،از پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده(فیتزپاتریک و ریچی،1990)و پرسشنامه معنای زندگی (استگر،2010)استفاده شد.پایایی ابزارها به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد.با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون،قدرت هریک از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده در پیش بینی معنای زندگی مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به نتایج این پژوهش،ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده توانایی پیش بینی متغیر جستجوی معنا را داشتند و قوی ترین پیش بینی مربوط به بعد گفت وشنود بود( 05/0 >p ).اما حضور معنا توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده قابل پیش بینی نبود.از آنجا که نحوه ی درست ارتباط اعضای یک خانواده نقش مهمی در ایجاد جستجوی معنا در فرزندان دارد،می توان با تقویت آن،معنا در زندگی را افزایش داد.

چکیده انگلیسی :

The aim of this research was to investigate the relationship between dimensions of family communication patterns(conversation and conformity)and the meaning in life(presence of meaning and search for meaning).The research sample included 120 first period high school students in Shiraz(60 girls and 60 boys)who were selected by multi-stage cluster random sampling. The data collected by questionnaire of family communication patterns (Fitzpatrick and Ritchie, 1990) and the meaning in life questionnaire (Steger, 2010). Cronbach's Alpha was calculated to examine reliability of the measures. The power of dimensions of family communication patterns (conversation and conformity) was examined in predicting the meaning in life (presence of meaning and search for meaning) by using correlation test and simultaneous regression analysis. According to the results of this study, the dimensions of family communication patterns were able to predict the search for meaning and the strongest prediction was related to the conversation dimension (p <0.05), but the presence of meaning was not predictable by the dimensions of family communication patterns. Whereas, proper communication of family members plays an important role in creating a search for meaning in children, it can be strengthened to increase meaning in life.

منابع و مأخذ:

احمدی، س.، و حیدری، م.، و باقریان، ف.، و کشفی، ع.(1395).نوجوانی و تحول معنا: مقایسه منابع و ابعاد معنای زندگی در دختران و پسران نوجوان.مطالعات روانشناسی بالینی,6(23), 149-177.
بهادری خسروشاهی، ج.، و محمودعلیلو، م. (1391). بررسی رابطه بین سبک های هویت با معنای زندگی در دانشجویان.مطالعات روان شناختی, 8(2 (31)), 143-164.
بهرامی، م.، و خوشبخت، ف. (1394).نقش الگوهای ارتباطی خانواده در خودپنداره دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر شیراز.خانواده پژوهی, 11(42), 237-256.
پاکیزه, محمود. (1393).معنای زندگی؛نگاهی به نظریه‌های اندیشمندان غربی و بازخوانی اندیشۀ والای امیرمؤمنان علی علیه السلام. فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت, 6(بهار 93 - مسلسل 19), 33-64.
پویازاده، ا. (1382).معنای زندگی از دیدگاه استیس و هاپ واکر. مقالات و بررسیها, 36(دفتر 73 (2)), 43-56.
جعفرنژاد، خ.، و اسدی یونسی، م.، و راستگومقدم، م. (1394). رابطه ابعاد الگوی ارتباطی خانواده با فراوانی و شدت تعارضات والدین- نوجوانان. خانواده پژوهی, 11(42), 219-235.
جوادی، م.، و حفیظی، ن. (1396).تحلیل دیدگاه ویگنز در باب معنای زندگی. پژوهش های فلسفی - کلامی, 19(1 (پیاپی 72)), 79-30.
حقیقی، آ.، و زمانی، م.، و مومنی، ن. (1397).معنای زندگی در آثار تمثیلی ابن سینا. فلسفه دین, 15(2 ), 365-396.
حمزه گردشی زینب، مرزبند رحمت الله، شاه حسینی زهره، عزیزی مرضیه.مولفه های مرتبط با معنای زندگی در نوجوانان: یک مطالعه مروری. تعالی بالینی. ۱۳۹۸; ۹ (۲) :۲۸-۳۷.
رحیمی, مهدی, زارع, مریم. (1392). بررسی رابطه ابعاد ارتباطی خانواده و جهت گیری هدف تحصیلی. فصلنامه علمی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی, 1(شماره 1), 9-23.
رستمی، ی. (1397). ارزیابی نظریه ی شوپنهاور درباره ی معنای زندگی. پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت), 16(1 (پیاپی 31) ), 109-126.
رضازاده، ح.، و رحمانی اصل، م. (1392). مقایسه معنای زندگی از دیدگاه محمدتقی جعفری تبریزی و فریدریش نیچه. انسان پژوهی دینی, 10(30), 115-134.
سلطانی بناوندی، ا .، و خضری مقدم، ن.، و بنی اسدی، ح.(1396). کنکاش در سازه های روانشناسی مثبت نگر: پیش بینی سر زندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی ) ، 10(4) ، 277-287.

سلطانی بناوندی، الهام و خضری مقدم، نوشیروان و بنی اسدی، حسن،1395،معنای زندگی به منزله ی جلوه ای از انسانیت؛ کوششی در راستای تبیین نقش خانواده،ششمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی،تهران،،،https://civilica.com/doc/577266.
شرفی جم، م. (1384). تاملی نقدگونه در باب معنای غایی زندگی با تاکید بر دیدگاه ویکتور فرانکل . روانشناسی و علوم تربیتی, 35(1), 29-50.
شهرکی ثانوی، ف.، و نویدیان، ع.، و انصاری مقدم، ع.، و فرجی شوی، م. (1390). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده بر کیفیت زندگی نوجوانان. مشاوره و روان درمانی خانواده, 1(1), 101-114.
علایی خرایم، س.، و بشرپور، س.، و حاجلو، ن.، و نریمانی، م. (1399). اثر الگوی ارتباطی خانواده بر گرایش به مصرف مواد با نقش واسطه ای خودکارآمدی در بین دانشجویان. انتظام اجتماعی, 12(4 ), 29-56.
عمرانیان، سیده نرجس و علیزمانی، امیرعباس،1396،لذت و معنای زندگی از نگاه ابن سینا.
قدم پور عزت اله، خلیلی گشنیگانی زهرا، منصوری لیلا. رابطه معنای زندگی و اشتیاق تحصیلی با بهزیستی تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر ایذه. رویش روان شناسی. ۱۳۹۷; ۷ (۷) :۷۹-۹۲.
قربانی، هاشم،1388،معنای زندگی از دیدگاه ویکتور فرانکل،،،،،https://civilica.com/doc/707107.
کشاورزی، س.، و فیروزبخت، س.، و فولادچنگ، م. (1390). بررسی نقش ادراک جهت گیری هدف والدین و الگوی ارتباطی خانواده در جهت گیری هدف دانش آموزان. خانواده پژوهی, 7(28), 463-477.
کشتکاران، ط. (1388). رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با تاب آوری در دانشجویان دانشگاه شیراز. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی, 11(39), 43-53.
کوروش نیا، م.، و لطیفیان، م. (1386). بررسی روایی و پایایی ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده. خانواده پژوهی, 3(12), 855-875.
مجدآبادی، ز. (1396). پرسشنامه معنای زندگی. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی), 13(51), 331-333.
Bandura A. Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall; 1977.

Baumister,R.F.,& Newman,L.S.(1991). How stories make sense of personal experience:Motives that shape autobiographical narratives, Personality and Social PsychologyBulletin,20,676-690.

Bronk, K. C. (2014). Purpose across the Lifespan. In Purpose in Life (pp. 69-89). Springer Netherlands.

Fitzpatrick, M.A. (2004). The family communication patterns theory: Observations on its development and application, The Journal of Family Communication, 4, 167-179.

Fitzpatrick, M.A., & Rithchie, L.D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple prespective on family interaction, Human Communication Research, 20, 275-301.

Frankell,V.E.(1992). Man's search for meaning:An introduction to logotherapy,Boston:Beacon Press.

Gonzalez, A. R., Holbein, M. F. D., & Quilter, S. (2002). High school students’ goal orientations and their relationship to perceived parenting styles. Contemporary Educational Psychology, 27, 450–470.

Koerner A.F, Fitzpatrick MA (2002a). Understanding family communicationpatterns and family functioning: The roles of conversation orientation and conformity orientation. Communication Year Book, 28, 36-68.

Koerner, A. F. & Fitzpatrick, M. A. (2002). understanding family Communication patterns and family function: The roles of Conversation orientation and conformity orientation. Communication Theory, 12(1), 70-91.

Lanz M, Ifrate R, Rosnati R & Scabini E. (1999). Parent-child communication and adolescent self-esteem in separated, intercountry adopted, and intact non-adoptivefamilies. Journal of Adolescence, 22.785-794.

Rathi N, Rastogi R. Meaning in Life and Psychological Well-Being in Pre-Adolescents and Adolescents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 2007;33(1):31-38.

Ritchie, L. D., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Family communication patterns: Measuring intrapersonal perceptions of interpersonal relationships. Communication Research, 17 (4), 523-544.

Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The Meaning in Life Questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53, 80-93.

Steger, M. F. (2010). MLQ description scoring and feedback packet. Retrieved March10, 2017 from http://www.michaelfsteger.com/wp-content/uploads/2013/12/MLQ-description-scoring and-feedback-packet.pdf.

Yee Ho, M; Cheung, F. M & Cheung, S. F,(2010). The role of meaning in life and optimism in promotiong well - being. Personality and Individual Differences. Pages 658- 66.

Yuen, Mantak; Lee, Queenie A. Y.; Chung, Y. B.Pastoral Care in Education, v39 n1 p67-83 2021. Meaning in Life, Connectedness, and Life Skills Development in Junior Secondary School Students: Teachers' Perspectives in Hong Kong.