رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر
محورهای موضوعی : سایر موضوعات مرتبط
سکینه گرائیلی
1
( گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران)
ابوالقاسم بریمانی
2
( استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران )
بهرنگ اسماعیلی شاد
3
( استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران)
کلید واژه: فرسودگی تحصیلی, درگیری تحصیلی, تابآوری تحصیلی, دانشآموزان دختر,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماري شامل كليه دانشآموزان دختر متوسطه دوم شهر بهشهر به تعداد 2110 نفر بود. نمونه آماری به تعداد 325 نفر و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و اسچیوفلی (2007)، درگیری تحصیلی ریو (2013) و تابآوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. به منظور تحلیل داده‌های حاصله، از مدل‌یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم‌افزار آماریPLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین فرسودگی تحصیلی و تابآوری تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و مقدار 1/78 درصد از درگیری تحصیلی و 3/51 درصد از تابآوری تحصیلی توسط فرسودگی تحصیلی تبیین میشود و متغیر تابآوری تحصیلی اثر میانجی بر رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی را دارد. هم‌چنین شاخص‌های برازندگی مدل حاکی از آن است که مدل ارائه‌شده از برازش مناسبی برخوردار است.
The purpose of this study was to investigate the relationship between of academic burnout and academic conflict with the mediating role of academic resilience. The research applied in terms of purpose and method was descriptive, correlational one. The statistical population of the study included all female high school students in Behshahr in the number of 2110. The statistical sample was 325 people using Krejcie and Morgan table, and stratified random sampling according to educational level. The instruments for collecting data were Questionnaires of Salanova & Schiofli Academic Burnout (2007), Rio Academic Conflict (2013) & Samuel's Academic Resilience (2004) Questionnaire. The collected data was used for analyzed by Structural equation modeling using the partial least squares method (PLS). The results of this study showed that there is a significant relationship between academic burnout and academic resilience with academic conflict. 78.1% of academic conflict and 51.3% of academic resilience is explained by academic burnout. And the academic resilience variable has a mediator effect on the relationship between academic burnout and academic conflict. Fit indices indicate that the proposed model is an appropriate fit.
1. اعرابیان، ا.، ابوالمعالی، خ.، و پاشا شریفی، ح. (1394). تبیین فرسودگی تحصیلی بر اساس الگوی ارتباط مادر – فرزند با میانجی‌گری تابآوری در دختران دانش‌آموز. پژوهش‌های کاربردی روان¬شناختی، 6(4): 176-159.
2. افضلی، ل.، و اسماعیلی، س. (1398). رابطه جهت‌گیری هدفی (با واسطه¬گری تاب¬آوری تحصیلی) با درگیری تحصیلی. توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(2): 226-216.
3. اوضاعی، ن.، عظیم‌پور، ا.، و امام جمعه، م. (1398). نقش میانجی فرسودگی تحصیلی و تابآوری تحصیلی در رابطة بین سرزندگی تحصیلی و کیفیت زندگی در مدرسه. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 8(1)، 262-237.
4. پورکریمی، ج.، و مبین رهنی، ی. (1397). رابطه انگیزش پیشرفت و فرسودگی تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه تهران. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 147-139.
5. پورمحمد ییلانچی، ا. (1394). رابطه درگیری تحصیلی و منبع کنترل با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
6. رمضانی، م.، و خامسان، احماد. (1396). شاخص‌های روان‌سنجی پرسش¬نامه درگیری تحصیلی ریو (2013) با معرفی درگیری عاملی. اندازه‌گیری تربیتی، 8(29)، 204-185.
7. سلطانی‌نژاد، م.، آسیابی، م.، ادهمی، ب.، و توانایی یوسفیان، س. (1393) بررسی شاخص‌های روان‌سنجی پرسش¬نامه تابآوری تحصیلی ARI. اندازه‌گیری تربیتی، 4(15): 35-17.
8. شریف موسوی، ف. (1394). تابآوری تحصیلی و درگیری تحصیلی در هنرستان‌های شهر قم. اولین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، تهران.
9. صدوقی، م.، تمنائی‌فر، م.، و ناصری، ج. (1396). رابطه تابآوری، امیدواری و هوش هیجانی با فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان. مطالعات آموزش و یادگیری، 9(1)ک 67-50.
10. صفائی، م.، رضایی، ع.، و طالع¬پسند، س. (1398). پیش¬بینی عملکرد تحصیلی بر اساس حمایت خانواده، حمایت دوستان و دیگران: نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی، تاب¬آوری تحصیلی و مجذوبیت تحصیلی. روان¬شناسی تربیتی، 15(52)، 268-239.
11. صیف، م.، رستگار، ا.، و ارشادی، ر. (1396). بررسي رابطه کمال‌گرايي با فرسودگي تحصيلي به واسطه درگيري تحصيلي. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 9(2): 43-34.
12. طاهری خرامه، ز.، شریفی‌فرد، ف.، آسایش، ح.، و سپه‌وندی، م. (1396). ارتباط تاب‌آوري تحصيلي و فرسودگي تحصيلي در دانشجويان دانشگاه علوم پزشکي قم. راهبردهای آموزش، 10(5): 383-375.
13. طهماسبی، غ.، رمضانی، گ.، و زارع، ح. (1397). تأثیر راهبردهای فراشناختی بر انگیزه پیشرفت و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان دختر. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(1): 190-173.
14. عظيمی، م.، پیری، م.، و زوار، ت. (1393). رابطه فرسودگي تحصيلي و انگيزش پيشرفت با عملكرد تحصيلي دانشآموزان دوره متوسطه. آموزش و ارزشيابی، 7(37): 98-87.
15. فتی، ن.، و کیانی، م. (1398). الگوی رابطه فرسودگی تحصیلی با تجارب شخصی و آموزشی و راهبردهای اجتنابی دانشجویان نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی. آموزش و ارزشیابی، 12(48): 160-131.
16. قدم پور، ع.، و خلیلی گشنیگانی، ز. (1396). بررسی رابطه بین درگیری تحصیلی و فرسودگی مدرسه در دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر خرم آباد، چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری،تهران
17. قدمپور، ع.، فرهادي، ع.، و نقي بيرانوند، ف. (1395). تعيين رابطه بين فرسودگي تحصيلي با اشتياق و عملكرد تحصيلي در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي لرستان. پژوهش در آموزش علوم پزشكي، 8(2): 68-60.
18. کاوسیان، ج.، زارع عبداللهی، م.، کرامتی، ه.، و پناهی‌پور، ث. (1398). فرسودگی تحصیلی و ادراکات از معلم با درگیری تحصیلی؛ نقش واسطه‌ای هیجان‌های مثبت و منفی تحصیلی. مجموعه مقالات اولین کنگره دوسالانه تازه‌های روانشناسی و علوم رفتاری، مهرماه 98 دانشگاه تبریز.
19. موسوی، ف.، و شکری، ف. (1394). مطالعه پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس پیش‌بینی‌کننده‌های فرسودگی تحصیلی و تنیدگی زندگی دانشجویی. رویش روانشناسی، 4(10): 80-59.
20. مومنی، خ.، و رادمهر، ف. (1397). پيش‌بيني درگيري تحصيلي براساس سازه‌هاي خودكارآمدي و خودناتوان‌سازي تحصيلي دانشجويان علوم پزشكي. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 10(4): 50-41.
21. میرزایی قرهلر، ز.، و حاتمی، ح. (1398). پیش‌بینی تابآوری تحصیلی بر اساس احساس تعلق به مدرسه و درگیری تحصیلی در دانشآموزان دختر. رویش روانشناسی، 8(9): 118-111.
22. ویسکرمی، ح.، و خلیلی گشنیگانی، ز. (1397). بررسی فرسودگی تحصیلی و رابطه آن با راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تابآوری تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی شهرکرد. راهبردهای آموزش در علوم پژشکی، 11(1): 138-133.
23. یعقوبی، ا.، و بختیاری، م. (1395). تأثیر آموزش تابآوری بر کاهش فرسودگی تحصیلی دانشآموزان دختر. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(13): 56-45.
24. یوسف‌وند، م.، قدمپور، ع.، صادقی، م.، و غلامرضایی، س. (1398). ارائه مدل علّی تاب¬آوری تحصیلی بر اساس منبع کنترل (با واسطه‌گری درگیری تحصیلی): کاربرد تحلیل مسیر. آموزش و ارزشیابی، 12(47): 37-13.
25. Bresó, E., Salanova, M., & Schaufeli, W. B. (2007). In search of the “third dimension” of burnout: Efficacy or inefficacy?. Applied psychology, 56(3), 460-478.
26. Fiorilli, C., Farina, E., Buonomo, I., Costa, S., Romano, L., Larcan, R., & Petrides, K. V. (2020). Trait emotional intelligence and school burnout: the mediating role of resilience and academic anxiety in high school. International journal of environmental research and public health, 17(9), 3058.
27. Kristina, A. D., Loekmono, J. L., & Setyorini, S. (2020). The effect of role conflict on academic burnout of undergraduate Economics students. International Journal of Research in Counseling and Education, 4(2), 98-103.
28. Kwok, O. M., Hughes, J. N., & Luo, W. (2007). Role of resilient personality on lower achieving first grade students' current and future achievement. Journal of School Psychology, 45(1), 61-82.
29. Marks, H. M. (2000). Student engagement in instructional activity: Patterns in the elementary, middle, and high school years. American educational research journal, 37(1), 153-184.
30. Oyoo, S. A., Mwaura, P. M., & Kinai, T. (2018). Academic resilience as a predictor of academic burnout among form four students in Homa-Bay County, Kenya. International Journal of Education and Research, 6(3), 187-200.
31. Reeve, J. (2013). How students create motivationally supportive learning environments for themselves: The concept of agentic engagement. Journal of educational psychology, 105(3), 579.
32. Reeve, J., & Tseng, C. M. (2011). Agency as a fourth aspect of students’ engagement during learning activities. Contemporary Educational Psychology, 36(4): 257-267.
33. Reeve, J; Jane, H; Carrell, D; Jean, S & Brach, J. (2004). Enhancing student engagement by increasing teacher’s autonomy support. Motivation & Emotion, 18(2), 69- 147.
34. Ríos-Risquez, M. I., García-Izquierdo, M., Sabuco-Tebar, E. D. L. A., Carrillo-Garcia, C., & Martinez-Roche, M. E. (2016). An exploratory study of the relationship between resilience, academic burnout and psychological health in nursing students. Contemporary Nurse, 52(4), 430-439.
35. Samuels, W.E. (2004). Development of a non-intellective measure of academic success: Towards the
quantification of resilience. Available at: www.Proquest.com
36. Yaghoobi, A., Mokhtaran, M., & Mohammadzadeh, S. (2019). Cognitive Styles and Psychological Resilience as Predictors of Academic Burnout. Iranian Evolutionary and Educational Psychology Journal, 1(1), 1-7.
37. Yu, J., & Chae, S. (2020). The mediating effect of resilience on the relationship between the academic burnout and psychological well-being of medical students. Korean journal of medical education, 32(1), 13.
DOR: 20.1001.1.27831175.1400.3.1.4.3 |
نوع مقاله: پژوهشی |
رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر
سکینه گرایلی1، ابوالقاسم بریمانی*2، بهرنگ اسماعیلیشاد3
1. گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران
gerailisekineh@gmail.com
2. استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران (نویسنده مسئول)
ab.barimani@gmail.com
3. استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
esmaeili@bojnourdiau.ac.ir
تاريخ دريافت: [23/8/1400] تاريخ پذيرش: [30/10/1400]
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماري شامل كليه دانشآموزان دختر متوسطه دوم شهر بهشهر به تعداد 2110 نفر بود. نمونه آماری به تعداد 325 نفر و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و اسچیوفلی (2007)، درگیری تحصیلی ریو (2013) و تابآوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. به منظور تحلیل داده‌های حاصله، از مدل‌یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم‌افزار آماریPLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین فرسودگی تحصیلی و تابآوری تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و مقدار 1/78 درصد از درگیری تحصیلی و 3/51 درصد از تابآوری تحصیلی توسط فرسودگی تحصیلی تبیین میشود و متغیر تابآوری تحصیلی اثر میانجی بر رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی را دارد. هم‌چنین شاخص‌های برازندگی مدل حاکی از آن است که مدل ارائه‌شده از برازش مناسبی برخوردار است.
واژگان کلیدی: فرسودگی تحصیلی، درگیری تحصیلی، تابآوری تحصیلی، دانشآموزان دختر
1- مقدمه
درگیری تحصیلی يكي از عوامل مؤثر بـر پيشرفت تحصيلي فراگیران است در واقع درگيري تحصيلي سازه‌اي اسـت كـه اولـين بـار بـراي درك و تبيين افت و شكست تحصيلي مطرح گرديد و به‌عنوان پايـه و اساسي براي تلاش‌هاي اصلاح‌گرايانه در حوزه تعليم و تربيت قرار گرفت كه عامل بسيار مهمي در رسيدن بـه تجربـه مدنظر يادگيري است كه موفقيت تحصيلي دانشآموزان را بـه شـكل غیرمستقیم تضمین مینماید. بايـد درنظر داشت كه يادگيرندگان در يادگيري درگيـر نمـي‌شـوند، بلكه آنها در تكاليف، فعاليت‌ها و تجاربي درگير مي‌شـوند كـه منجر به يادگيري مي‌شود؛ اين درگيري بيانگر ورود فعال فـرد در يك تكليف يـا فعاليـت اسـت؛ بـه‌عبـارت ديگـر مـي‌تـوان درگيري تحصيلي را از معنايي كه تكليف براي يادگيرنده دارد، مورد بررسي قرار داد. زماني‌كه تكليـف بـراي دانش‌آموز معنـا و ارزش داشته باشد، توجه دانش‌آموز را به خـود جلب مـي‌كنـد و دانش‌آموز نوعي تعهد نسبت به اين تكليف و فعاليت‌هـا احساس مي‌كند، اين احساس تعهد باعث مي‌گردد كـه دانش‌آموز بـراي انجام تكليف تـلاش و کوشش بیشتری از خود نشان دهد (مؤمنی و رادمهر، 1397). درگیری تحصیلي در واقع، نوعي سرمایه‌گذاری روان‌شناختي و کیفیت تلاشي است که فراگیران صرف فعالیت هدفمند آموزشي مي‌کنند تا به‌صورت مستقیم به نتایج مطلوب دست یابند. این متغیر دارای چهار مؤلفه است که شامل: درگیری رفتاری (توجه به تکالیف، تلاش و پافشاری)، درگیری هیجانی (احساس علاقه و اشتیاق، عدم نگراني، اضطراب و خستگي)، درگیری شناختي (استفاده از راهبردهای سطح بالا یادگیری و خودتنظیمي فعال) و عاملیت (مشارکت سازنده و فعال دانشآموزان در جریان آموزش) است (Reeve & Tseng, 2011).
یکی از متغیرهایی که با درگیری تحصیلی دانشآموزان، مرتبط است و در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، فرسودگی تحصیلی است. پژوهشها نشان میدهد که بین درگیری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی، رابطه منفی وجود دارد (پورمحمد ییلانچی ،1394). فتی و کیانی (1398) نیز نشان دادند که درگیری تحصیلی رابطه معنیداری با راهبردهای اجتنابی و فرسودگی تحصیلی دارد و بین فرسودگی با درگیری تحصیلی رابطه منفی وجود دارد.
فرسودگي تحصيلي اشاره به احساس خستگي به خاطر تقاضاها و الزامات تحصيل (خستگي)، داشتن يك حس بدبينانه و بدون علاقه به تكاليف درسي (بي‌علاقگي) و احساس عدم شايستگي به عنوان يك دانش‌آموز (كارآمدي پايين) دارد (عظیمی، پیری و زوار، 1393). فرسودگی تحصیلی شامل سه مؤلفه خستگی هیجانی، بی‌علاقگی و ناکارآمدی است. خستگی هیجانی که اشاره به احساس خالی شدن و تهی شدن از منابع هیجانی فرد دارد، به عنوان مؤلفه استرس فردی مورد ملاحظه قرار میگیرد. بدبینی یا بی‌علاقگی اشاره به پاسخهای منفی بدبینانه یا بیش از حد با بیرغبتی به سایر افراد در محل کار دارد که مؤلفه بین فردی فرسودگی را نشان میدهد. ناکارآمدی اشاره به احساس کاستی در شایستگی و میزان باروری و حس کارایی پایین فرد دارد که مؤلفه خودارزیابی فرسودگی را شامل میشود (قدمپور، فرهادي و نقي بيرانوند، 1395).
از آنجایی که فرسودگی تحصیلی از موانع جدي موفقیت دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان است و عدم موفقیت دانشآموزان در یادگیري مطالبی که به آنها آموزش داده میشود، رکود آموزش وپرورش و عقب ماندگی جامعه را به همراه خواهد داشت؛ لذا آموزش راهکارهایی به دانشآموزان که منجر به کاهش فرسودگی تحصیلی در آنان شود، بسیار ضروري مینماید. یکی از مهارتهایی که دانشآموزان با داشتن آن کمتر دچار فرسودگی تحصیلی میشوند، تاب آوري است (یعقوبی و بختیاری، 1395)؛ فلذا یکی دیگر از متغیرهایی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، تابآوری تحصیلی است. پژوهش ها نشان میدهد که بین درگیری تحصیلی با تابآوری تحصیلی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد (میرزایی قرهلر و حاتمی، 1398؛ شریف موسوی، 1394). مفهوم تابآوری اخیراً توجه بهخصوصی را در زمینه سلامت روان و آموزش جلب نموده است. تابآوری یک سازه چند بعدی و دارای جنبه‌های مختلف تحصیلی، هیجانی، رفتاری است. که در میان جنبه‌های ذکر شده، تابآوری تحصیلی از اهمیت بهسزایی برخوردار است. تابآوری تحصیلی به معنی داشتن رشد موفقیت‌آمیز تحصیلی علی‌رغم خطرات و پیش‌آمدهای ناگوار زندگی است. تابآوری تحصیلی به پیشرفت تحصیلی علی‌رغم شرایط چالش برانگیز یا دشوار در فرایند آموزشی اشاره می‌کند. فرایند تابآوری صرفاً یک واقعیت زیست‌شناختی یا روان‌شناختی نیست، بلکه به‌طور هم‌زمان، ابعاد و ماهیت اجتماعی نیز دارد. علاوه بر امتداد تابآوری در بستر زمان باید به گسترش تابآوری در بستر موقعیت و فضای اجتماعی نیز اشاره کرد. افرادی که در یک موقعیت، تاب‌آورند ممکن است در موقعیت دیگر با مشکلاتی مواجه شوند (صفائی، رضایی و طالعپسند، 1398). تابآوری تحصیلی به‌عنوان ظرفیت دانشآموزان در غلبه بر خطرات حاد و مزمن که به‌عنوان تهدیدهای بزرگ در فرایند تحصیلی بهشمار می‌آیند تعریف میشود و آن را در دانش‌آموزانی که با چالش‌ها، شکست‌ها و فشارها رو به‌رو هستند، به‌عنوان بخشی از زندگی تحصیلی‌شان می‌دانند. از سوی‌دیگر تابآوری تحصیلی تنها محدود به دانشآموزان دارای پیشینه و شرایط نامطلوب نیست، بلکه همه دانشآموزان در فرایند تحصیلی خود، سطوحی از عملکرد ضعیف، ناملایمات، چالش‌ها و شکست‌ها را تجربه میکنند. کلاس تاب‌آور، جایی است که دانشآموزان می‌توانند به لحاظ هیجانی، تحصیلی و اجتماعی موفق باشند (افضلی و اسماعیلی، 1398).
با عنایت به آنکه تابه‌حال هیچ پژوهشی رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر شهر بهشهر را مورد مطالعه قرار نداده است، مطالعه حاضر با مطالعات دیگر در این زمینه متفاوت است. هم‌چنین این پژوهش در راستای پژوهش‌های قبلی قرار دارد و به تکمیل کردن پیشینه‌های قبلی در ارتباط با موضوع پژوهش کمک می‌کند. بنابراین، با انجام این پژوهش، وضعیت فرسودگی تحصیلی، درگیری تحصیلی و تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر شناخته میشود و برنامه‌های لازم برای افزایش درگیری تحصیلی و تابآوری تحصیلی و کاهش فرسودگی تحصیلی در آنان در نظر گرفته میشود؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر و ارائه پیشنهادهای کاربردی به مسؤولان سازمان آموزش و پرورش بر اساس نتایج پژوهش بوده است. بنابراین سؤال اصلی پژوهش به شرح زیر مطرح میشوند: آیا بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تابآوری تحصیلی در دانشآموزان دختر رابطه وجود دارد؟
2- مرور مبانی نظری و پیشینه
فرسودگی، حالتی از خستگی ذهنی و هیجانی است که حاصل سندرم استرس مزمن مانند گرانباری نقش، فشار و محدودیت زمانی و فقدان منابع لازم برای انجام دادن وظایف و تکالیف محوله است. در سال‌های اخیر متغیر فرسودگی به موقعیت‌ها و بافت‌های آموزشی گسترش پیدا کرده است که از آن با عنوان فرسودگی تحصیلی نام‌برده میشود. دانشآموزان دچار فرسودگی تحصیلی، انگیزه‌ای برای شرکت در فعالیت‌های کلاسی ندارند و ویژگی‌های رفتاری مانند غایب شدن، تأخیر در حضور در کلاس و ترک زود هنگام کلاس را از خود نشان می‌دهند. به‌علاوه آنها در کلاس به مطالب درسی گوش نداده و در فعالیت‌های کلاسی گروهی شرکت نمی‌کنند. آنها اغلب برای کلاس و استاد احترامی قائل نبوده و برای عملکرد ضعیف تحصیلی خود بهانه‌تراشی میکنند (پورکریمی و مبین رهنی، 1397).
ریو همکاران1 (2004) درگیری تحصیلی را به عنوان ورود فعال فرد در یک تکلیف یا موقعیت تعریف میکنند. <